Wat is het Imposter Syndroom?: Oorzaken en 8 tips om dit te verminderen.
Ben je regelmatig bang om betrapt te worden als iemand die zich slimmer, beter of competenter voordoet dan die werkelijk is? Dan kan het zijn dat je het imposter syndroom ervaart – een uitdaging waar veel mensen mee kampen, vooral in hun carrière.
In tegenstelling tot bescheidenheid kan het imposter syndroom schadelijke gevolgen hebben, zoals angst, het onvermogen om successen te vieren en zelfs het geloof dat verdere groei in je carrière niet voor jou weggelegd is, waardoor je jezelf klein houdt en kansen misloopt.
In dit artikel gaan we dieper in op het imposter syndroom. Je ontdekt hoe het zich kan manifesteren in je dagelijks leven en welke strategieen je kunt toepassen om het imposter syndroom niet langer de baas te laten zijn over jou.
Wat is het imposter syndroom?
Laten we bij het begin beginnen: In 1978 identificeerden klinische psychologen Pauline Rose Clance en Suzanne Imes voor het eerst het imposter syndroom als een bron van voortdurende angst en intern gebrek aan voldoening. Ze omschreven het syndroom als iets wat gekenmerkt werd door twijfel over je eigen capaciteiten, angst om als bedrieger ontmaskerd te worden en onzekerheid over je prestaties.
Hoewel het imposter syndroom oorspronkelijk werd geassocieerd met professionele vrouwen, blijkt uit onderzoek dat zowel mannen als vrouwen eraan kunnen lijden (achteraf niet zo gek, we zijn allemaal mens). Het imposter syndroom onderscheidt zich van gezonde bescheidenheid doordat het voortkomt uit een gevoel van ongeschiktheid, zelfs bij objectieve competentie zoals een hoog cijfer of goede beoordeling. Dit betekent dat de complimenten die je krijgt, hoewel leuk, vaak niet echt binnenkomen. Je voelt je onbekwamer dan anderen, waardoor je constant het gevoel hebt dat je er niet bij hoort.
Het imposter syndroom kan een gevoel van tijdsdruk veroorzaken, waarbij het lijkt alsof je al die tijd een rol hebt gespeeld die je niet lang meer kunt volhouden. Alsof de bubbel ieder moment kan barsten.
Het imposter syndroom kan gevoelens van schaamte en eenzaamheid opwekken, omdat maar weinig mensen durven toe te geven hoeveel last ze hiervan hebben. Het is een vicieuze cirkel. Maar waarom heeft de ene persoon hier last van en de ander dit? Dat zullen we nu bespreken.
Hoe ontstaat het imposter syndroom?
Het imposter syndroom ontstaat door een samenspel van opvoeding en persoonlijkheidskenmerken. Vooral voor jonge professionals kan dit een herkenbaar fenomeen zijn. Denk eens terug aan je jeugd: werd er veel nadruk gelegd op prestaties en slimheid in jouw familie? Misschien had je een broer of zus die altijd als "de slimme" werd beschouwd, en voelde je de druk om jezelf te bewijzen als even intelligent. Of misschien kreeg je juist voortdurend lof voor al je vaardigheden, maar begon je te twijfelen toen je merkte dat je niet goed was in alles wat je probeerde te bereiken.
Het imposter syndroom treft vooral degenen die hoogopgeleid zijn, perfectionistische neigingen hebben en een laag zelfbeeld hebben. Als je ouders je in je kindertijd voortdurend hebben gepusht om te presteren, kan dit ook bijdragen aan het ontstaan ervan. En het zal misschien geen verrassing zijn: dit fenomeen komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Dus, als je jezelf ooit hebt betrapt op het gevoel dat je niet goed genoeg bent, zelfs als je successen behaalt, dan ben je zeker niet alleen. Het imposter syndroom is een uitdaging waar veel jonge professionals mee te maken krijgen. Maar het goede nieuws is dat je er iets aan kunt doen. Met een beetje begrip van waar het vandaan komt en wat het veroorzaakt, kun je stappen zetten om het imposter syndroom te overwinnen en meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Verderop in de blog gaan we hier dieper op in. Eerst is het belangrijk om te begrijpen hoe je het imposter syndroom kunt herkennen en welke varianten er zijn.
Kenmerken van Imposter Syndroom
Hoe voelt het om imposter syndroom te ervaren? Hier zijn enkele veelvoorkomende kenmerken waaraan je het imposter syndroom kunt herkennen:
Zelftwijfel: Je hebt regelmatig het gevoel dat je niet goed genoeg bent, ondanks je prestaties.
Onderschatting van prestaties: Je negeert vaak je eigen successen en denkt dat anderen het beter doen.
Toeschrijven van succes aan geluk: Wanneer iets goed gaat, schrijf je dat eerder toe aan geluk dan aan je eigen kunnen.
Zelfsabotage: Soms doe je bewust of onbewust dingen die je eigen succes in de weg staan, uit angst om te falen.
Onrealistische verwachtingen: Je legt jezelf voortdurend onrealistisch hoge eisen op en voelt jezelf tekortschieten als je er niet aan voldoet.
Voortdurende angst om niet aan verwachtingen te voldoen: Je bent altijd bezorgd dat je niet kunt voldoen aan de verwachtingen, zowel die van jezelf als die van anderen.
Burn-out: Je werkt vaak harder dan nodig is om je competentie te bewijzen, waardoor je uitgeput raakt.
Daarnaast zijn er ook specifieke signalen die kunnen wijzen op imposter syndroom, zoals:
Jezelf constant vergelijken met anderen en jezelf als minderwaardig beschouwen.
Het vermijden van nieuwe uitdagingen uit angst om te falen.
Het ervaren van angst en stress bij het ontvangen van positieve feedback, omdat je denkt dat je het eigenlijk niet verdient.
Welke varianten Imposter Syndroom zijn er?
Imposter syndroom is geen one-size-fits-all probleem. Het manifesteert zich in verschillende vormen (ja, alsof het niet ingewikkeld genoeg is :)) en kan op verschillende manieren impact hebben op ons leven en werk. Hier zijn de vijf belangrijkste typen imposter syndroom, zoals gedefinieerd door Dr. Valerie Young:
De Perfectionist: De Perfectionist streeft altijd naar perfectie en is nooit tevreden, zelfs niet na het behalen van succes. Deze persoon legt zichzelf voortdurend hoge standaarden op en voelt angst om de controle te verliezen.
De Superheld: De Superheld is degene die denkt dat ze alles aankunnen en daarom voortdurend overwerken om aan alle verwachtingen te voldoen. Ze vinden het moeilijk om vrije tijd te nemen en voelen zich schuldig als ze niet aan het werk zijn.
Het Natuurlijke Genie: Dit type imposter gelooft dat hun succes volledig te danken is aan hun natuurlijke talent of intelligentie. Ze vinden het moeilijk om met tegenslagen om te gaan en stellen zichzelf onrealistisch hoge eisen. Ze ervaren de angst om te falen.
De Solist: De Solist heeft moeite om hulp te vragen en gelooft dat ze alles alleen moeten doen. Ze voelen zich ongemakkelijk bij het delen van verantwoordelijkheden en kunnen zich geïsoleerd voelen.
De Expert: De Expert is bang om niet genoeg kennis te hebben en voelt zich constant onder druk om alles te weten. Ze blijven streven naar meer kennis en certificeringen, zelfs als ze al veel expertise hebben.
Hoe verminder je het imposter syndroom?
Het omgaan met imposter syndroom kan uitdagend EN vermoeiend zijn, maar er zijn verschillende manieren om het te verminderen en je zelfvertrouwen te vergroten. Hier zijn enkele strategieën die jou kunnen helpen:
Erkenning en acceptatie: Het is belangrijk om te erkennen dat het imposter syndroom een echte uitdaging is die veel mensen ervaren, inclusief succesvolle professionals zoals jij. Door het te erkennen en te accepteren, kun je beginnen met het aanpakken ervan.
Bewustwording van je gedachten en emoties: Gebruik de SAMRR-techniek (stop, adem, merk op, reflecteer, reageer) om bewuster te worden van je gedachten en emoties wanneer het imposter syndroom opkomt. Door deze techniek toe te passen, kun je jezelf kalmeren en meer inzicht krijgen in waarom je je zo voelt.
Positieve zelfspraak: Vervang negatieve zelfspraak door positieve affirmaties. Vertel jezelf dat je capabel en bekwaam bent, en dat het normaal is om af en toe onzeker te zijn. Door positieve zelfspraak te oefenen, kun je je zelfvertrouwen vergroten en de impact van imposter syndroom verminderen.
Focus op je successen: Neem regelmatig de tijd om je successen te erkennen en te vieren, hoe klein ze ook lijken. Door je te richten op wat je hebt bereikt in plaats van op je ‘tekortkomingen’, kun je je zelfvertrouwen opbouwen en jezelf herinneren aan je vaardigheden en prestaties. Geloof mij, jouw successen zijn overal en dat zul je snel genoeg merken als je er de focus op legt!
Zoek steun: Praat met vrienden, familie of collega's over je gevoelens van twijfel en onzekerheid. Het delen van je ervaringen kan je helpen om te beseffen dat je niet alleen bent en dat anderen vergelijkbare gevoelens hebben meegemaakt. Je blijft mens (gelukkig maar).
Zelfcompassie praktiseren: Wees vriendelijk voor jezelf en wees niet te streng. Behandel jezelf met dezelfde vriendelijkheid en begrip die je aan anderen zou geven. Baal je ergens van? Bedenk dan hoe je tegen een goede vriend of vriendin zou praten. Zeg dit vervolgens tegen jezelf.
Onthoud dat het oké is om fouten te maken en dat het proces van leren en groeien gepaard gaat met ups en downs.
Streef naar groei, niet naar perfectie: Richt je op het continu verbeteren en ontwikkelen van je vaardigheden, in plaats van te streven naar perfectie. Perfectie is niet haalbaar. Als je doel wordt om te verbeteren, maak je het doel wèl haalbaar. Geef jezelf toestemming om te leren van fouten en uitdagingen, en om te groeien als professional en als persoon.
Zoek professionele hulp indien nodig: Als het imposter syndroom je dagelijks leven en functioneren blijft belemmeren, overweeg dan om professionele hulp te zoeken bij een psycholoog of coach. Een getrainde professional kan je helpen om dieper in te gaan op de oorzaken van je gevoelens van twijfel en onzekerheid, en om effectieve coping-strategieën te ontwikkelen. Want je hoeft het allemaal niet alleen te doen.
Door deze strategieën toe te passen en actief te werken aan het verminderen van het imposter syndroom, kun je je zelfvertrouwen vergroten en meer plezier ervaren in je werk. Onthoud dat je niet alleen bent en dat het mogelijk is om het imposter syndroom te overwinnen. Het is niet de baas over jou, al voelt het soms misschien wel zo ;).
Ben je benieuwd hoe coaching van Mentaloo je kan helpen het imposter syndroom te overwinnen? Lees dan meer over het traject door te klikken op onderstaande button.